28-02-2018

Montessori – skuteczność potwierdzona naukowo!

Wszyscy rodzice przed podjęciem decyzji o edukacji swojego dziecka chcą dowiedzieć się więcej o skuteczności metod i podejścia jakie w danej placówce jest przyjęte. My z własnego doświadczenia mamy wiele przykładów, że program jaki wdrażamy w Żłobku Wesołe Koziołki jest wysoko skuteczny a dzieci rozwijają się przy jego wsparciu bardzo dobrze. Postanowiliśmy jednak zebrać kilka naukowych informacji i przybliżyć jakie wnioski pokazują badania na temat Montessori – na temat stosowania w edukacji metod Montessori.

Pedagogika Montessori jest w centrum zainteresowań naukowców, na ten moment są to w większości badania amerykańskich specjalistów. Warto jednak je poznać i skonfrontować ze swoimi doświadczeniami.

Współczesne badania wskazują, że kształtowanie się charakteru i osobowości dziecka następuje głównie w pierwszych trzech latach życia, a większość zainteresowań i umiejętności “życiowych” dziecko nabywa w wieku od 3 do 6 roku życia. Zdaniem specjalistów, w wieku 6-7 lat, idąc do szkoły, mały człowiek jest już rozwinięty w takim stopniu, że wiele spośród talentów, cech i predyspozycji, które miały szansę się rozwinąć, jest już dobrze widocznych. Efektywne wychowanie dziecka w wieku przedszkolnym, powinno zatem przyczyniać się do maksymalnego wspomagania ich rozwoju –  więcej

Neuropsychologia a pedagogika 

Amerykański pediatra, neuropsycholog Steve Hughes, będący przewodniczącym Amerykańskiego Zarządu Neuropsychologii Pediatrycznej od lat specjalizuje się w badaniach w zakresie neuropsychologii dziecięcej. Wśród zagadnień jakimi badawczo zajmuje się najczęściej są neurorozwojowe korzyści płynące z edukacji dzieci według metod Montessori. Jest również przewodniczącym globalnego komitetu badawczego Stowarzyszenia Montessori Internationale.

W swoich wykładach i publikacjach podkreśla wielokrotnie, że edukacja Montessori i to najlepiej już na najwcześniejszych etapach życia dziecka to fundament do uczenia się przez całe życie, który sprzyja osiągnięciom w każdym aspekcie życia dziecko, a później dorosłego człowieka.

„In the Montessori early learning environment, your child has built a great foundation for a lifetime of learning and achievement” Więcej

Więcej informacji można znaleźć w publikacjach oraz w wykładach Steve Hughes-a :

Montessori Education Explained by Pediatric Neuropsychologist Dr. Steve Hughes  

Dr Steve Hughes: Montessori and the Future of Education

Lepsze wyniki w szkole – badanie

Pozytywne wnioski można zaobserwować również w badaniach nad różnicami w zakresie wyników matematyczno-przyrodniczych absolwentów szkół średnich. Jak wskazują badacze „uczniowie, którzy uczęszczali do przedszkolnych i elementarnych programów Montessori, znacznie przewyższają grupę kontrolną rówieśników w zakresie wyników matematyczno-przyrodniczych.”

W badaniu wskazano również, że „uczestnictwo w programie Montessori od około trzech do jedenastu lat przewiduje znacznie wyższe wyniki testów matematycznych i naukowych w liceum.” (badania : Dohrmann, K., “Outcomes for Students in a Montessori Program: A Longitudinal Study of the Experience in the Milwaukee Public Schools”) 

Współczesna psychologia – potwierdza skuteczność!

Ciekawe wnioski nasuwa również publikacja dr Angeline S. Lillard, która w „Montessori: The Science behind the Genius” wskazuje na to jak współczesne badania z zakresu psychologii potwierdzają skuteczność metod wykreowanych przez Marię Montessori.

Zwraca ona uwagę, że szkoła Montessori wydaje się podobna do „laboratorium badawczego” gdzie dzieci wcielając się w role naukowców odkrywają, realizują swoje projekty i rozwijają się poprzez te elementy, które są dla nich interesujące czy problematyczne (szukają rozwiązań). Zestawia również wspominane „laboratorium” z „fabryką” w odniesieniu do edukacji tradycyjnymi metodami.

Książka jest oparta o 8 spostrzeżeń, które były podstawą kreowania przez Marię Montessori jej pedagogiki, i metod powstałych na podstawie tej metodologii.

8 zasad edukacji Montessori!

Osiem zasad edukacji Montessori:

(1) ruch i poznanie są ściśle ze sobą splecione, a ruch może poprawiać myślenie i uczenie się;

(2) że uczenie się i dobre samopoczucie są lepsze, gdy ludzie mają poczucie kontroli nad ich życiem;

(3) że ludzie uczą się lepiej, gdy są zainteresowani tym, czego się uczą;

(4) że powiązanie nagrody z działaniem, np. pieniądze za czytanie lub wysokie oceny z testów negatywnie wpływają na motywację do angażowania się w te działania już po odebraniu nagrody;

(5) że porozumienia oparte na współpracy może bardzo sprzyjać uczeniu się;

(6) że uczenie się w realnych kontekstach jest często głębsze i bogatsze niż uczenie się na podstawie abstrakcyjnych założeń

(7) że określone formy interakcji dorosłych mają wpływ na bardziej optymalne wyniki dzieci;

(8) że uporządkowanie w otoczeniu jest korzystne dla dzieci.

Pierwsza zasada mówi, że ruch i poznanie są ściśle ze sobą powiązane. Ta obserwacja ma sens: nasze mózgi ewoluowały w świecie, w którym my poruszamy się i działamy, a nie świat, w którym siedzimy przy biurkach i rozważmy abstrakcje. Dr Montessori zauważył, że myślenie wydaje się być wyrażone przez ręce, zanim można je wyrazić.

Zasada druga to swobodny wybór. Maria Montessori zauważyła, że dzieci rozwijają się lepiej mając wybór i kontrolę swojego otoczenia. Określała ona rozwój jako proces, w którym dziecko staje się coraz bardziej samodzielne w swoim środowisku. Badania w psychologii sugerują, że więcej wolności i możliwość wyboru (w ramach starannie zaprojektowanych i uporządkowanych struktur) są powiązane z lepszym rozwojem dzieci a w efekcie z lepszymi wynikami uczenia się.

Trzecią zasadą jest to, że najlepsze wyniki w nauce osiągają dzieci zainteresowane tym czego się uczą. Montessori stworzyła takie modele nauczania z którymi dzieci chciały wchodzić w interakcje. Zaznaczała, że należy obserwować i sprawdzać co interesuje dzieci i tak dobierać zadania i techniki aby wykonywane przez dzieci czynności budziły ich zainteresowanie.

Po czwarte – nagrody! Montessori podkreślała, że zewnętrzne nagrody jak stopnie zakłócają koncentrację dziecka. Nagrody w Montessori są wewnętrzne – motywacja i satysfakcja z wykonania (samodzielnie) działania.

Piąta zasada określa jak ważne jest uczenie się dzieci od siebie nawzajem. „Pomagamy sobie nawzajem” – to ważna zasada Montessori. Nauka współpracy już od najmłodszych lat ma pozytywne jak wskazuje autorka książki następstwa w sferze kontaktów społecznych w przyszłym rozwoju dzieci.

Ważny jest kontekst! Dzieci, jak zakładała Montessori łatwiej uczą się rozumiejąc i próbując. Poprzez działanie łatwiej zapamiętują również teorię. To podejście, czasami określane jako „poznawanie umiejscowione”, odzwierciedla ruch w edukacji, która idzie w parze z aktualnymi zainteresowaniami z zakresu psychologii kultury, staż i umiejętność uczenia się poprzez aktywne uczestnictwo.

Sposoby nauczycieli i sposoby dzieci. Aspekt ten dotyczy krytyki tradycyjnej edukacji, zbyt autorytarnej, przekazując „zrób to, bo tak powiedzieliśmy”. Jak wskazywała Montessori i jak też potwierdza to wynikami badań autorka książki takie działania nie prowadzą do pozytywnej postawy u dzieci.

Uporządkowana przestrzeń 

Porządek w otoczeniu – porządek wewnętrzny dziecka. W metodzie Montessori zarówno przestrzeń jak i organizacja zadań jest bardzo dobrze zorganizowana. Badania psychologiczne potwierdzają, że porządek jest bardzo pomocny w procesie nauki i rozwoju i również w tym wypadku koncepcja Marii Montessori była słuszna. Angeline S. Lillard wskazuje także o badaniach z zakresu neurologii przedstawiających teorie o tym, że uporządkowane sekwencje wpływają pozytywnie na zmysły i rozwój emocjonalny. Montessori: The Science behind the Genius

Przedstawione powyżej dane są tylko elementem badań jakie są podejmowane w zakresie korzyści związanych z edukacją z wykorzystaniem metody Montessori. Chcecie porozmawiać, dowiedzieć się więcej, poznać nasze doświadczenia w zakresie realizacji programu w oparciu o Montessori? Serdecznie zapraszamy – zarówno obecnych jak i przyszłych rodziców.

 

Warto zobaczyć także:

W szkole Montessori nauka ma być jak oddychanie. „Nie można marnować dzieciństwa przez tradycyjne wychowanie” 

“Przyszłość edukacji została wynaleziona w 1906 roku.” 

Magazyn Forbes o montessori – magazyn-forbes-o-montessori